راهنمای جامع واردات کالا
توسط واحد بازرگانی رهامکو
مقدمه
واردات کالا، فرآیندی کاملاً تخصصی، حقوقی و چندمرحله‌ای است که توجه به ضوابط قانونی و اصول حرفه‌ای در آن، نقش بنیادین در کاهش ریسک‌های مالی، حقوقی و عملیاتی ایفا می‌نماید. واحد بازرگانی رهامکو به عنوان مرکز تخصصی مشاوره، مدیریت و اجرای فرایندهای واردات و ترخیص، این راهنما را به‌منظور ارتقای دانش و توان اجرایی اشخاص حقیقی و حقوقی تدوین نموده است.
مراحل حقوقی و اجرایی واردات کالا
۱. ارتقای دانش تخصصی و حقوقی واردات
شروع فعالیت واردات کالا نیازمند تسلط بر مقررات بازرگانی، آشنایی با تعرفه‌ها، الزامات گمرکی، ضوابط ثبت سفارش و مهارت در تنظیم قراردادهای بین‌المللی است.
توصیه حقوقی:
مطالعه قوانین و مقررات جاری گمرکی، شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی واردات و اخذ مشاوره از متخصصان حقوق تجارت، راهگشای کاهش ریسک‌های قراردادهای بین‌المللی خواهد بود.
۲. تعیین استراتژی وارداتی و مستندسازی آن
هر شرکت واردکننده موظف به تدوین و مستندسازی استراتژی تجاری و حقوقی خود پیرامون بازار هدف، نوع محصول، امکانات فنی و ظرفیت مالی است.
نکات کلیدی:
- شناسایی دقیق نیازهای بازار داخلی
- بررسی ظرفیت تولید داخلی و توجیه واردات
- تطبیق فنی و حقوقی محصول با مقررات داخلی
پرسش‌های کلیدی:
- محصول شما چه نیازهایی از بازار داخلی را پوشش می‌دهد؟
- الزامات حقوقی، فنی و استانداردهای مربوطه چیست؟
۳. شناسایی و ارزیابی تامین‌کنندگان خارجی
انتخاب تامین‌کننده معتبر صرفاً یک تصمیم تجاری نبوده بلکه واجد بار حقوقی مهم است و نیازمند:
- تحقیقات بازار
- بررسی سوابق حقوقی و تجاری تامین‌کننده
- استعلام‌های اعتباری از منابع رسمی
- شرکت در نمایشگاه‌ها و هیئت‌های تجاری بين‌المللی
- بهره‌گیری از پلتفرم‌های معتبر B2B و کنترل مدارک ثبتی شرکت‌ها
توصیه حقوقی:
هرگونه مذاکره و قرارداد با تامین‌کنندگان خارجی باید منطبق با شروط حقوقی، مکانیزم داوری و استانداردهای بین‌المللی باشد.
۴. تعیین شیوه قیمت‌گذاری و مدیریت هزینه‌ها
قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی متاثر از عوامل متعددی نظیر:
- هزینه‌های ثابت (تحقیقات بازار، مذاکرات، امور حقوقی، تطبیق استانداردها، بیمه، بسته‌بندی، ثبت سفارش)
- هزینه‌های متغیر (حمل، بیمه، مالیات، عوارض گمرکی، انبارداری)
- شناخت بسترهای ارزی و مدیریت ریسک نوسانات نرخ ارز و تعرفه‌ها.
۵. عقد قرارداد خرید بین‌المللی و دریافت پیش‌فاکتور Proforma Invoice) )
تنظیم قرارداد با شرایط دقیق حقوقی، انتخاب شرط مناسب پرداخت (LC، TT، پیش‌پرداخت، حساب باز) و دریافت پیش‌فاکتور با درج جزئیات فنی، حقوقی و مالی.
توصیه حرفه‌ای:
قرارداد باید شامل شروط فسخ، ضمانت اجراها، سازوکار حل اختلاف (SC/DA/Arbitration)، تحویل اسناد حمل و تصریح دقیق شرایط اینکوترمز باشد.
۶. ثبت سفارش و اخذ مجوزهای قانونی
ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت ایران، اخذ مجوزهای مرتبط، دریافت ایران‌کد، دریافت استاندارد و مجوزهای بهداشتی حسب مورد.
توصیه حقوقی:
اخذ مجوزها باید پیش از پرداخت وجه به فروشنده انجام شود و هرگونه مغایرت، تبعات قانونی و مالی در پی خواهد داشت.
۷. پیگیری امور حمل و بیمه کالا
انتخاب بهترین شیوه حمل (دریایی، زمینی، هوایی، ترکیبی) متناسب با ماهیت کالا و نهایی‌سازی بیمه حمل بر اساس کلوزهای بین‌المللی All Risks، FPA، WA.
نکات حرفه‌ای:
شناخت کامل شرایط اینکوترمز (INCOTERMS 2020) و استفاده از قرارداد حمل و بیمه متناسب با ریسک‌پذیری طرفین ضروری است.
۸. انجام تشریفات بانکی و انتقال وجوه
رعایت ضوابط بانکی، قوانین انتقال ارز، بررسی مقررات FATF، اخذ تاییدیه‌های لازم از بانک مرکزی و مدیریت اسناد بانکی و تضامین.
۹. حمل، دریافت و بررسی فیزیکی محموله
در بدو ورود کالا، بررسی تطابق کالا با قرارداد و استانداردهای حقوقی و فنی قراردادی، اخذ گزارش بازرسی (Inspection Certificate )و نظارت بر ترخیص کالا.
۱۰. تشریفات گمرکی و ترخیص کالا
عبور کالا از کلیه مراحل قانونی گمرکات، ثبت اظهارنامه الکترونیکی، ارائه مدارک لازم (پروفرما، لیست عدل‌بندی، بارنامه حمل، بیمه‌نامه، گواهی مبدأ و غیره)، پرداخت حقوق، عوارض و مالیات‌های قانونی.
توجه:
تمام عملیات ترخیص با حضور ترخیص‌کار مجرب و آشنا به مقررات روز گمرکی، انجام شود تا از توقف یا ضبط کالا جلوگیری گردد.
۱۱. تحویل نهایی کالا و تسویه‌حساب با طرف خارجی
پس از اخذ پروانه گمرکی و ترخیص کالا، هماهنگی حمل نهایی تا انبار مقصد و انجام تسویه‌حساب مالی و حقوقی با طرف خارجی.
اسناد و مدارک ضروری جهت واردات کالا
- پیش‌فاکتور Proforma Invoice
- فاکتور تجاری Commercial Invoice
- بارنامه حمل B/L – AWB – CMR
- گواهی مبدا Certificate of Origin
- لیست بسته‌بندی Packing List
- بیمه‌نامه حمل کالا Insurance Policy
- گواهی بازرسی و استانداردهای فنی یا بهداشتی
- اظهارنامه گمرکی، پروانه ترخیص، قبض انبار
- کپی کارت بازرگانی و کد اقتصادی
- مجوزهای مرتبط وزارت‌خانه‌ها
نکات حقوقی جهت پیشگیری از ریسک‌ها
- همواره قرارداد رسمی با تأمین‌کننده منعقد گردد و نسبت به اعتبارسنجی و تضمینات کافی اقدام شود.
- پیش از تعهد به پرداخت یا صدور LC، کلیه مجوزها و موافقت‌های حقوقی اخذ گردد.
- در تمام مراحل، مشاوره حقوقی مستمر با وکلای متخصص در امور تجارت خارجی محقق شود.
- اسناد حمل، بیمه و گواهی بازرسی پیش از ورود کالا به دقت کنترل شود.
تشریفات واردات و ترخیص در سامانه‌های ملی
فرآیند اجرایی طبق آخرین الزامات حقوقی و سامانه‌های هوشمند تجارت و گمرک ایران، صرفاً در حضور کارگزار یا حق‌العمل‌کار دارای مجوز رسمی صورت پذیرد.
جمع‌بندی و توصیه نهایی واحد بازرگانی رهامکو
اجرای فرآیند واردات، مستلزم آشنایی دقیق با مراتب حقوقی و ثبت دقیق اسناد، پیش‌بینی ریسک‌های قراردادی، تطبیق با الزامات قانونی و استفاده از تخصص کارگزاران رسمی می‌باشد. واحد بازرگانی رهامکو با تیم تخصصی آماده ارائه مشاوره حقوقی و اجرایی از مرحله ابتدایی تا ترخیص نهایی کالا می‌باشد.
برای دریافت خدمات مشاوره حقوقی و بازرگانی در حوزه واردات و ترخیص کالا با واحد بازرگانی رهامکو تماس حاصل فرمایید.
تلفن تماس: 031۳۱۳۳۱۸۹۵